کد مطلب:1582 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:278
احکام اجاره
2181- اجاره دهنده و كسی كه چیزی را اجاره می كند باید بالغ و عاقل باشند و به اختیار خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید در مال خود حق تصرف داشته باشند , پس سفیه چون حق ندارد در مال خود تصرف نماید , نمی تواند چیزی را اجاره كند , یا اجاره دهد و هم چنین مفلس نمی تواند چیزی از اموالی را كه حق تصرف در آنها را ندارد , اجاره بدهد یا با آن چیزی را اجاره كند ولی می تواند خودش را اجاره دهد.
2182- انسان می تواند از طرف دیگری وكیل شود و مال او را اجاره دهد یا مالی را برای او اجاره كند.
2183- اگـر ولـی , یا قیم بچه مال او را اجاره دهند , یا خود او را اجیر دیگری نمایند اشكال ندارد , و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدت اجاره قرار دهند , بعد از آن كه بچه بالغ شد , می تواند بقیه اجاره را بهم بزند , هر چند طوری بوده كه اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزء مدت اجاره نمی كرد , بخلاف مـصـلـحـت بـچـه بود , بلی اگر بر خلاف مصلحت ملزمه شرعیه بود , یعنی مصلحتی كه می دانیم شارع مـقـدس راضـی بـه تـرك آن نـیـسـت , در این صورت اگر اجاره با اذن حاكم شرع واقع شده باشد , بچه نمی تواند بعد از بلوغ اجاره را بهم بزند.
2184- بـچـه صـغـیـری را كه ولی ندارد , بدون اجازه مجتهد نمی شود اجیر كرد , و كسی كه به مجتهد دسترسی ندارد , می تواند از یك نفر مؤمن كه عادل باشد , اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
2185- اجاره دهنده و مستاجر لازم نیست صیغه عربی بخوانند بلكه اگر مالك به كسی بگوید , ملك خود را به تو اجاره دادم , و او بگوید قبول كردم اجاره صحیح است بلكه اگر حرفی نزنند و مالك به قصد این كه ملك خود را اجاره دهد , به مستاجر واگذار كند و او هم به قصد اجاره كردن بگیرد , اجاره صحیح می باشد .
2186- اگـر انـسان بدون صیغه خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود , همین كه مشغول آن عمل شد اجاره صحیح است .
2187- كسی كه نمی تواند حرف بزند , اگر با اشاره بفهماند كه ملك را اجاره داده , یا اجاره كرده صحیح است .
2188- اگـر خانه یا دكان یا كشتی یا اطاقی را اجاره كند و صاحب ملك با او شرط كند كه فقط خود او از آنـهـا اسـتفاده نماید , مستاجر نمی تواند آن را به دیگری جهت استفاده از آنها اجاره دهد مگر آن كه اجاره طـوری باشد كه استفاده مخصوص خودش باشد مثل این كه زنی منزل یا اطاقی را اجاره كند و بعدا شوهر كـرده و اطاق یا منزل را جهت سكنای خودش به شوهرش اجاره دهد , و اگر مالك شرط نكند می تواند آن را بـه دیـگری اجاره دهد - البته تحویل دادن ملك به مستاجر دوم باید بنابر احتیاط از مالك اجازه بگیرد - ولـی اگـر بخواهد بیشتر از آنچه آن را اجاره كرده - هر چند از جنس دیگر - اجاره دهد , باید در آن كاری مانند تعمیر و سفید كاری انجام داده باشد , یا برای نگهداری آن خسارتی متحمل شده باشد.
2189- اگر اجیر با انسان شرط كند كه فقط برای خود انسان كار كند , نمی شود او را به دیگری اجاره داد مگر به نحوی كه در مساله قبلی گذشت .
و اگـر شـرط نـكند , می تواند او را به دیگری اجاره دهد , ولی چیزی كه به او اجاره می دهد باید در قیمت بیشتر از اجرتی كه برای اجیر قرار داده نباشد , و هم چنین است اگر خودش اجیر كسی شود و برای انجام آن عـمـل شـخص دیگری را به كمتر اجاره نماید , ولی اگر مقداری از آن عمل را خودش انجام داده باشد می تواند دیگری را به كمتر اجاره نماید.
2190- اگر غیر خانه و دكان و اطاق و كشتی و اجیر , چیز دیگر مثلا زمین را اجاره كند و مالك با او شرط نـكـنـد كه فقط خودش از آن استفاده نماید , اگر بیشتر از آنچه آن را اجاره كرده اجاره دهد صحت اجاره محل اشكال است .
2191- اگر خانه یا دكانی را مثلا یك ساله به صد تومان اجاره كند و از نصف آن خودش استفاده نماید.
مـی تـوانـد نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد , ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری كه اجاره كرده مثلا به صد و بیست تومان اجاره دهد , باید در آن , كاری مانند تعمیر انجام داده باشد.